Yangın Tesisat Projeleri | Bursa

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik kapsamında hazırlanan doğru ve eksiksiz yangın tesisat projeleridir .

Yangın Tesisat Projeleri – Doğru Sistem, Doğru Hayat Güvencesi

Yangın; beklenmedik anlarda ortaya çıkan, can ve mal kaybı riskini en üst düzeyde taşıyan en yıkıcı afet türlerinden biridir. Özellikle büyük şehirlerde hızla artan yapılaşma, yoğun nüfus ve karmaşık bina kullanımları, yangın riskini daha da görünür hale getirmiştir. Bu risklere karşı alınacak en etkili tedbir ise, Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik kapsamında hazırlanan doğru ve eksiksiz yangın tesisat projeleridir.

Yangın tesisat projeleri; bir binanın tasarım aşamasından itibaren yangın güvenliği açısından tüm teknik altyapısının planlandığı, hesaplandığı ve uygulama sürecine yön veren kritik projelerdir. Bu projeler yalnızca bir binaya yangın dolabı koymakla sınırlı değildir; duman tahliye sistemlerinden otomatik söndürmeye, algılama sistemlerinden kaçış yolu düzenlemelerine kadar geniş bir sistemi kapsar.

Yangın Tesisat Projesi Nedir?

Yangın tesisat projesi; mimari projeye entegre şekilde hazırlanan, yangın algılama, uyarı, söndürme ve tahliye sistemlerini kapsayan mekanik bir projedir. Proje, ilgili yönetmelik hükümleri doğrultusunda, mühendislik hesaplamaları, ekipman seçimi, hidrolik veriler, yangın senaryosu ve detaylı planlamalarla hazırlanır.

Her yapının kullanım amacı, yapı yüksekliği, yapı sınıfı, kişi yoğunluğu ve risk seviyesi dikkate alınarak projelendirme yapılır. Yangın tesisat projeleri; yangın çıktığında insanların binayı güvenli biçimde terk edebilmesini sağlamak ve yangını başlangıç anında kontrol altına almak amacıyla tasarlanır.

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik ve Projelendirme Zorunluluğu

Türkiye'de yangın tesisat projeleri, Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik'e (son güncelleme: 2024) göre hazırlanmak zorundadır. Bu yönetmelik, her yapı türü için zorunlu yangın sistemlerini açık şekilde tanımlar. Yönetmeliğe göre;

• 3 kat ve üzeri her binada yangın merdiveni,

• 1000 m² üzeri tüm ticari yapılarda yangın dolapları,

• 2000 m² üzeri otoparklarda duman tahliye ve CO algılama sistemi,

• Yüksek riskli alanlarda FM-200 gibi gazlı söndürme sistemleri,

• 30 metre üzeri binalarda basınçlandırma fanları,

• Tiyatro, sinema, AVM, hastane gibi yapılarda sprinkler sistemi

zorunludur ve bu sistemlerin hepsi projelendirilmeli, belediye ya da yapı denetim tarafından onaylanmalıdır.

Yangın Tesisat Projesi Hangi Sistemleri İçerir?

Yangın tesisat projeleri tek başına bir sistem değil, birçok alt sistemi barındıran çok yönlü bir çözümdür:

1. Yangın Dolabı ve Hidrant Sistemleri:
   Her kat için belirli aralıklarla yerleştirilen yangın dolapları, 30 metre hortum uzunluğuna sahiptir. Dış mekanda ise itfaiye araçları için bina çevresine yerleştirilen yangın hidrantları planlanır.

2. Sprinkler Söndürme Sistemleri:
   Otomatik su püskürtme sistemi olan sprinklerler, yangını algılar algılamaz devreye girer. Her başlık yalnızca bulunduğu alandaki sıcaklık artışına göre açılır. AVM'ler, oteller, yurtlar, endüstriyel tesisler bu sisteme sahip olmak zorundadır.

3. FM-200 ve Gazlı Söndürme Sistemleri:
   Elektrik panoları, UPS odaları, arşiv ve IT odalarında kullanılan bu sistemler yangını oksijeni keserek söndürür. Su kullanılmaması gereken yerlerde hayat kurtarır.

4. Yangın Algılama ve Alarm Sistemleri:
   Optik duman dedektörü, ısı dedektörü, ışıklı-sesli sirenler ve yangın ihbar butonları sistemin parçasıdır. Adresli ve konvansiyonel olmak üzere iki tip sistem kullanılır.

5. Duman Tahliye ve Basınçlandırma Sistemleri:
   Kapalı otoparklar, asansör kovaları ve kaçış koridorları için dumanı dışarı atacak ya da temiz havayı içeri basacak sistemler kurulur. Özellikle yüksek binalarda zorunludur.

6. Acil Aydınlatma ve Yönlendirme Sistemleri:
   Kaçış yolları, merdivenler ve çıkış kapıları üzerinde UPS destekli yönlendirme levhaları bulunur. Elektrik kesilse bile yön işaretleri en az 90 dakika çalışmaya devam eder.

Yangın Tesisat Projesi Nasıl Hazırlanır?

Yangın tesisat projesi, binanın mimari ve statik projelerine entegre olarak hazırlanır. Süreç genellikle şu adımlarla ilerler:

• Mimari planların incelenmesi

• Yapı kullanım sınıfının belirlenmesi

• Gerekli sistemlerin tespiti

• Ekipman yerleşimi

• Hidrolik hesaplar

• Yangın senaryosunun oluşturulması

• Çizimlerin dijital ortamda hazırlanması (AutoCAD, Revit vb.)

• Raporlama ve sistem açıklamaları

• Yangın yönetmeliğine uyum kontrolleri

• Yapı denetim ve belediye onay süreçleri

Projede en çok dikkat edilen noktalardan biri, sistemlerin birbiriyle tam entegre çalışmasıdır. Örneğin bir sprinkler sistemi, yangın pompası olmadan çalışamaz. Duman tahliye sistemi UPS desteği olmadan etkili olamaz. Bu nedenle, proje tek bir sistem değil, bir bütün olarak değerlendirilir.

Projelendirme Aşamalarında Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Yangın zonlaması yapılmalı (her kat ve bölge ayrı değerlendirilmelidir)

• Acil çıkış kapıları dışa açılmalı ve yangına dayanıklı malzemeden yapılmalı

• Asansörler tahliyeye dahil edilmemelidir

• Yangın pompası ve rezerv su tankı kapasitesi yeterli olmalıdır

• Yangınla mücadele personeli için ayrı müdahale odaları planlanmalıdır

• Elektrik tesisatları yangına dayanıklı borularla korunmalıdır

• Proje, uygulamada birebir aynen hayata geçirilmelidir

Kimler Tarafından Hazırlanır ve Denetlenir?

Yangın tesisat projeleri, yetkili makine mühendisleri tarafından hazırlanır. Yangın pompaları ve sıhhi tesisat bağlantıları da projeye entegre edilir. Proje çizimini yapan mühendisin fenni mesuliyeti bulunmaktadır. Projeler yapı denetim firmaları tarafından kontrol edilir ve ilgili belediye/imar müdürlüğü tarafından ruhsata esas olarak onaylanır.

Neden Doğru Proje Hayat Kurtarır?

İyi bir yangın tesisat projesi:

• Yangının yayılmasını yavaşlatır

• İnsanların binadan güvenli şekilde çıkmasını sağlar

• İtfaiye ekiplerinin müdahalesini kolaylaştırır

• Yapının ekonomik değerini artırır

• Sigorta kapsamını güvenceye alır

• Yasal cezaların önüne geçer

Eksik, hatalı ya da kopya projeler ise hem insan hayatını riske atar, hem de yapı ruhsatı ve iskan süreçlerini sekteye uğratır.

My Mimarlık Mühendislik ile Yangın Tesisat Projeniz Güvende

Bursa merkezli ofisimiz, 2024 Yangın Yönetmeliği'ne %100 uyumlu yangın tesisat projeleri hazırlamaktadır. Her biri alanında uzman mühendis ve mimarlardan oluşan ekibimizle:

Sprinkler ve yangın dolabı projeleri

FM-200 gazlı söndürme sistem projeleri

Duman tahliye ve basınçlandırma sistemleri

Hidrolik hesaplar ve ekipman seçimleri

Mimari projeyle %100 entegre yangın çözümleri

Ruhsat ve yapı kullanma izni için eksiksiz dosya hazırlığı

gibi hizmetleri uzmanlıkla sunmaktayız.

Unutmayın, bir yapı sadece güzel göründüğü için değil; insan hayatını koruyabildiği ölçüde değerlidir. Bu yüzden yangın tesisat projelerinizi asla şansa bırakmayın.

🔧 UYGULAMA DETAYLARI VE YÖNETMELİK BAĞLANTILARI

🔹 Yangın Pompası ve Su Deposu Hakkında Kritik Notlar

Yangın tesisat projelerinde çoğu zaman göz ardı edilen ama sistemin "can damarı" olan pompa ve su deposu sistemi, doğrudan yangının söndürülüp söndürülemeyeceğini belirler. Yönetmeliğe göre:

• Pompa debisi ve basıncı, en uzak noktadaki sprinkler veya dolaba göre hidrolik olarak hesaplanmalı, EN 12845 standardına uygun olmalıdır.

• Yedek pompa zorunludur: biri elektrikli, diğeri dizel olmak üzere iki pompa önerilir.

• Depo hacmi, otomatik sistemin en az 30 dakika boyunca kesintisiz çalışmasını sağlayacak kapasitede olmalıdır.

• Pompa odası yangına dayanıklı, su basıncından bağımsız, doğrudan ulaşılabilir ve havalandırmalı olmalıdır.

🔹 Kesit ve Kat Planı Üzerinden Doğru Yerleşim

Yangın tesisat projeleri sadece boru şeması değildir. Projelerde aşağıdaki detaylar mimari planlara entegre biçimde açıkça gösterilmelidir:

• Kat planlarında: dedektör, yönlendirme levhası, yangın butonu, sprinkler başlığı, yangın dolabı konumu

• Düşey kesitlerde: basınçlandırma kanalı, fan yeri, asma tavan içi dağıtım borusu, şaft geçişleri

• Tüm kaçış yolları ve basınçlandırılmış merdiven kovaları renkli zonlarla gösterilmelidir.

Bu yaklaşım, yapı denetim firmalarının projeyi hızlı ve doğru onaylamasını da sağlar.

🔹 Yönetmelik Maddeleriyle Net Bağlantı Kurulmalı

Proje sunumlarında, sadece "yangın sistemleri hazırlandı" ifadesi yetersizdir. İlgili yönetmelik maddelerine doğrudan atıf yapılması hem belediye hem yapı denetim açısından güven verir. Örnek:

• Madde 96 → Duman tahliye sistemleri

• Madde 110 → Otomatik sprinkler sistemleri

• Madde 144 → Gazlı söndürme sistemleri

• Madde 122 → Yangın su deposu ve pompa odası

• Madde 133 → Basınçlandırma fanları

• Madde 140 → Yangın algılama ve ihbar sistemi gereklilikleri

Proje raporlarında bu maddelere doğrudan numarasıyla atıf yapılmalıdır.

🔹 Sistem Testi ve Bakımı: Projenin İşletme Aşaması

Yangın sistemleri yalnızca kurulmaz; test edilir, kayıt altına alınır ve düzenli bakım gerektirir. Yönetmelik gereği:

• Yangın pompaları, haftalık test döngüsüne alınmalıdır

• Sprinkler sistemleri hidrolik testle devreye alınır

• FM-200 sistemleri yılda 1 kez kaçak ve doluluk kontrolü ile test edilir

• Yangın algılama ve yönlendirme sistemleri, binada çalışan personel tarafından periyodik olarak simüle edilmelidir

• Bu testler yapı sahibi veya bina yönetimi sorumluluğundadır

Bu test ve bakım verileri, yapı kullanma izni öncesi "yangın sistem uygunluk tutanağı" olarak sunulur.

🔹 Yapı Tipine Göre Sistem Zorunlulukları

Yapı türüne göre yangın tesisatı projelerinde uygulanması gereken sistemler özetle aşağıdaki gibidir:

Konut (düşük katlı):

• Yangın dolabı

• Duman dedektörü

• Acil yönlendirme levhaları

Toplu konut – rezidans:

• Dedektör + sprinkler + asansör basınçlandırma

• Merkezi yangın alarm paneli

• Duman tahliyesi

AVM – otel – yurt:

• Sprinkler sistemi zorunlu

• Basınçlandırma + tahliye fanı

• FM-200 gerektiren teknik hacimler

• Yangın ihbar ve anons sistemi

Sanayi yapıları – depolar – fabrikalar:

• Dış hidrant sistemi

• Yangın su deposu ≥ 90 m³

• Duman ve ısı tahliye bacaları

• Bölme ve yangın kapısı detayları

Bu farklar, projelendirme sırasında sistem boyutlandırması ve malzeme seçimlerini doğrudan etkiler.

🔹 Projeyi Kim Hazırlar? Hangi Sorumluluklarla?

• Yangın tesisatı projeleri, makine mühendisleri tarafından hazırlanır.

• Elektrik mühendisleri yangın algılama ve ihbar sisteminden sorumludur.

• Projede yer alan tüm unsurlar için ayrı ayrı fenni mesuliyet alınmalıdır.

• Projeler, yapı denetim firması tarafından kontrol edildikten sonra belediyeye sunulur.

• Ruhsat eki olarak onaylı planlar sunulmadan inşaata başlanamaz.

1. Yangın Senaryosu ve Bina Otomasyon Entegrasyonu

Günümüzde yangın tesisat projeleri, sadece mekanik ve elektronik sistemlerin kurulmasıyla sınırlı kalmayıp, bu sistemlerin yangın anında nasıl ve hangi sıra ile tetikleneceğini ayrıntılı olarak tanımlayan yangın senaryolarını da kapsamaktadır. Yangın anında, duman dedektöründen gelen sinyale bağlı olarak asansörlerin otomatik olarak en alt kata inmesi, basınçlandırma fanlarının devreye girmesi ve duman damperlerinin açılması gibi kritik süreçlerin koordinasyonu hayati önem taşır.

Bu işleyişin net ve açık bir biçimde belirlenmesi, "yangın senaryosu şeması" adı verilen dokümanda gösterilmeli ve proje dosyasına eklenmelidir. Böylece uygulamacılar, senaryonun her aşamasında ne yapılması gerektiğini tam olarak anlayabilir.

Aynı zamanda, bina otomasyon sistemleri (BMS) ile adresli yangın alarm panellerinin entegrasyonu, tesisatın güvenilirliğini ve yönetilebilirliğini artırır. Bu entegrasyon sayesinde, yangın anında farklı sistemler otomatik olarak koordine olur, kritik alanlar izlenir ve müdahale süresi kısalır. Bu kapsamda, proje kapsamında BMS ve yangın alarm sistemlerinin birlikte çalışabilirliği detaylı şekilde açıklanmalıdır.

🔸 Yönetmelik Referansı: Madde 140, 142, 150

2. Özel Kullanım Alanlarında Yangın Sistemlerinin Özelleştirilmesi

Her yapının işlevine ve kullanım amacına göre yangın riskleri farklılık gösterir. Bu nedenle, yangın tesisat projelerinde standart sistemlerin yanında, yapıların özel alanları için ekstra güvenlik önlemleri geliştirilmelidir.

• Mutfaklar: Yüksek ısı ve yağ riskine karşı, wet chemical söndürme sistemleri ya da otomatik davlumbaz söndürme sistemleri tercih edilmelidir. Bu sistemler, mutfak yangınlarının hızla kontrol altına alınmasını sağlar.

• Trafo Odaları: Elektrik kaynaklı yangın riskine yönelik, kum veya FM-200 gibi gazlı söndürme sistemleri önerilir. Bu sistemler, elektrik ekipmanlarına zarar vermeden etkili söndürme sağlar.

• Akaryakıt ve Yanıcı Madde Depoları: Patlama riskine karşı patlama kapağı ve alev sızdırmaz armatürler kullanılmalıdır. Bu önlemler yangının yayılmasını ve büyük hasar oluşmasını önler.

• Asansör Makina Dairesi: CO₂ veya kuru kimyasal söndürme sistemleri, elektrikli ekipmanların bulunduğu bu alanlar için uygundur. Elektriksel yangınlara hızlı müdahale sağlanır.

Bu özel alanlara yönelik çözümler, proje raporunda detaylı olarak açıklanmalı, hangi sistemlerin neden tercih edildiği, teknik ve güvenlik gerekçeleriyle birlikte ifade edilmelidir.

3. Yangın Yönetmeliği ve İlgili Diğer Mevzuat Uyumu

Yangın tesisat projelerinde mevzuata tam uyum, güvenliğin teminatıdır. Tek bir yönetmeliğe bağlı kalmak yerine, farklı yönetmelik ve standartların eş zamanlı dikkate alınması zorunludur.

Özellikle aşağıdaki mevzuat ve standartlar projelerde mutlaka uyulmalıdır:

• Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik (2024): Temel yangın güvenliği kurallarını belirler.

• Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği (2025): Yapıların bulundukları bölge ve kullanım koşullarına göre ilave gereksinimler sunar.

• Elektrik İç Tesisat Yönetmeliği (EMO ve TEDAŞ standartları ile uyumlu): Elektrik tesisatlarının güvenliğinin sağlanması için kritik kurallar içerir.

• TS EN 12845: Sprinkler sistemlerinin tasarım ve uygulama standartlarını belirler.

• TS CEN/TS 54-14: Yangın algılama sistemlerinin projelendirilmesine yönelik standartlar.

Proje sunum dosyasında, bu standartlara ve yönetmeliklere uygunluk açıkça belirtilmeli, özellikle kamu yapılarında istenen resmi uygunluk belgeleri sağlanmalıdır. Böylece proje hem mevzuat açısından tam uyumlu hem de uygulama açısından güvence altında olur.

4. Uygulama Şantiyesi İçin Yönlendirme ve Denetim Planı

Yangın tesisat projesi, sadece tasarım ve ruhsat aşamasında değil, uygulama sürecinde de yol gösterici olmalıdır. Sahada doğru, hızlı ve hatasız kurulum için proje dosyasında aşağıdaki belgeler ve açıklamalar yer almalıdır:

• Montaj Detayları: Her yangın sistemi için özel montaj detayları ve uygulama açıklamaları. Bu, saha ekiplerinin sistemleri yönetmeliklere uygun ve güvenli şekilde kurmasını sağlar.

• Pompa Dairesi Yerleşim Paftası: Pompa, kontrol panelleri ve diğer ekipmanların yerleşimi detaylı şekilde belirtilmeli, erişim ve bakım kolaylığı sağlanmalıdır.

• Tesisat Montaj Yüksekliği Kesitleri: Boru ve ekipmanların bina içindeki yükseklik ve kesit detayları, çakışmaların önlenmesi için önemlidir.

• Kat Bazlı Zon Ayrımı: Yangın zonlarının kat bazında ayrılması (örneğin: "Zon 1: Bodrum + Zemin Kat", "Zon 2: 1. ve 2. Katlar" vb.) yangının lokalize edilmesi ve müdahalenin planlanması açısından kritik bir bilgidir.

• Kullanıcı Eğitim Planı: Tesisat teslim edildikten sonra, kullanıcıların yangın tesisatının kullanımı ve test prosedürleri hakkında bilgilendirilmesi için kapsamlı bir eğitim programı hazırlanmalıdır.

Bu detaylar, sahadaki işlerin kalite ve güvenlik standartları çerçevesinde tamamlanmasını sağlar.

My Mimarlık Mühendislik olarak, sadece yönetmeliğe uygun değil; aynı zamanda uygulama, denetim, bakım ve senaryo kurgusu açısından da tam donanımlı yangın tesisat projeleri sunmaktayız.
Proje değil; çözüm üretiyoruz.